Op maandag 22 januari jl. vond de jaarlijkse Ernst Hijmanslezing plaats. Deze lezing, genoemd naar een van de grondleggers van het organisatie-advieswerk in Nederland, is een initiatief van de Ooa, de Orde van organisatiekundigen en –adviseurs. Dit keer werd de lezing uitgesproken door Robert Went (WRR) en John Blankendaal (Brainport Industries). Centraal in hun beider lezing stonden de veranderingen in werk en samenwerking tussen bedrijven door digitale technologie. Gezien mijn PhD-onderwerp ‘Digitale technologie en de arbeidsmarkt van kwetsbare groepen’, dank ik Tonnie van der Zouwen heel hartelijk dat ik haar introducée mocht zijn.
Het belangrijkste inzicht voor mij uit de lezing van Went is dat technologie aangrijpt op taakniveau: niet banen komen en gaan, maar taken. Het betekent ook dat een nieuwe functie (of ‘rol’ zo je wilt), vanuit zowel blijvende als nieuwe taken bij elkaar gepuzzeld kan worden. Een robot heeft het lassen van mij overgenomen en we werken samen (cocreatie door mens en robot). Prima, dan bekwaam ik mijzelf in basis-elektrotechniek en IT en dan neem ik het periodieke onderhoud erbij want daarvoor heb ik nu tijd gekregen. Zo blijf ik aan het werk terwijl werk verandert.
Maar wanneer je niet oplet en erop inspeelt, als ondernemer of als medewerker, dan verdwijnen teveel taken onder je vandaan en sta je in de nabije toekomst aan de kant. Want wie kent deze taken nog: ponskaarten typen, benzine tanken voor een klant, in steno verslagleggen, per stuk goederen lossen?
John Blankendaal onderstreepte in zijn verhaal het belang van digitale technologie in het concept ‘Smart Industries’ waar Brainport ook aan werkt. Zoals ik eerder in mijn onderzoek voor AgriFood Capital Werkt heb geconstateerd, biedt technologie de mogelijkheid om meer samenwerking uit de keten (tussen organisaties) te halen (schakels overslaan, proces versnellen of een nieuwe schakel invoegen). Blankendaal noemde dat “van klassiek uitbesteden naar ondernemend samenwerken.” Dit zal veel impact hebben op bestaande samenwerkingen tussen mkb-bedrijven onderling én de positie van het kleine bedrijf in de keten met grote organisaties indien er niet voldoende wordt aangesloten.
Zijn we klaar om in te spelen op de toekomst? Ik betwijfel sterk of respectievelijk alle werkenden en (kleine) mkb-bedrijven de noodzaak daarvoor nu voldoende inzien.
Ineke van Kruining
Docent onderzoeker lectoraat Sustainable Working and Organising
De video opname van de Ernst Hijmanslezing staat online zie
https://www.youtube.com/watch?v=srjfssit4uA&feature=youtu.be