Minor Betekenisvol Ondernemen en Onderzoeken

Leren laveren tussen de oude en nieuwe economie

Op 16 januari presenteerden studenten van de minor Betekenisvol Ondernemen en Onderzoeken de resultaten van hun onderzoeken. De onderwerpen varieerden van het delen van materieel en mensen tussen bedrijven tot energie transitie in sociale woningbouw en van voedselverspilling tot betekenisvolle verdien modellen. Wat opvalt is het enthousiasme van studenten. Ze hebben duidelijk het duurzaamheidsvirus te pakken.

De uitkomsten van de onderzoeken geven een ander signaal. In alle presentaties geven de studengten aan hoe moeizaam de ontwikkeling naar duurzaamheid in het MKB nog is. Zo is er te weinig of verkeerd beleid en regelgeving om duurzaamheid vooruit te helpen; kiezen grote bedrijven vaak opportunistische duurzaamheidsdoelen die het MKB niet uitdagen of verder helpen en is het vinden van een vol-houdbaar verdienmodel, dat niet alleen winst najaagt maar ook sociale en ecologische waarden, nog niet zo makkelijk te vinden, laat staan te realiseren.
Die spagaat van mensen tussen enthousiasme en gedrevenheid om bij te dragen aan een duurzame nieuwe economie en een weerbarstige werkelijkheid kom ik ook in het bedrijfsleven tegen. Mensen willen graag, maar werken in een oud construct waar weinig ruimte is voor de vaak radicaal andere denk- en werkwijzen die een duurzame economie vraagt. De oude manier van zakendoen is nog dominant en tegelijkertijd wordt de noodzaak om het anders te doen steeds groter.
Hoe bereiden we studenten voor op die twee werelden? Werken tussen twee werelden vraagt om twee soorten kennis en vaardigheden:
1. kennis van de oude economie en kennis ontwikkelen voor een nieuwe economie
2. de vaardigheid om te kunnen schakelen tussen winst en waarden, tussen controle en vertrouwen en tussen ego en eco

En het vraagt om dappere en ondernemende mensen die:
1. kunnen denken en handelen vanuit verschillende posities en daarmee kunnen spelen en bruggen tussen kunnen bouwen
2. die de ruimte in het bestaande systeem weten te vinden en daar zaadjes voor vernieuwing planten,
3. buiten de lijntjes experimenteren
4. een stevige confrontatie waar nodig niet uit de weg gaan.
5. adaptief zijn en positie innemen tegelijkertijd
6. hun engagement voor duurzaamheid niet laten doodbloeden of ondersneeuwen door de weerstand van het systeem, maar blijven bouwen aan die duurzame wereld.

Tijdens de posterpresentaties zie ik studenten die zich niet zomaar uit het veld laten slaan. Ze vinden duurzaamheid belangrijk en ze durven de bedrijven waar ze hun onderzoek bij deden te wijzen op andere zienswijzen en mogelijkheden om duurzaamheid te realiseren. Ze zijn al begonnen met het laveren tussen oude en nieuwe economie.
De vraag die ik me stel is hoe kan ik vanuit het lectoraat studenten en bedrijven samen laten ervaren waar de ruimte en de kansen zitten voor duurzame innovatie. Waar en hoe kunnen we samen buiten de lijntjes een nieuwe economie tekenen. Een economie die zorgt voor het welzijn van ieder mens in harmonie met de natuur.
Alle ideeën, vragen, suggesties zijn welkom: ghj.spaas@avans.nl

Godelieve Spaas
lector Sustainable Strategy and Innovation

 

Het gevecht tussen de goede en de slechte wolf in ons

Sandra Janoff, samen met Marvin Weisbord grondlegger van het Future Search netwerk, vertelde in haar nieuwjaarswens voor 2019 een wijs verhaal. Het gaat over hoe we om kunnen gaan met tegenstrijdige krachten in onszelf. Als het gaat om duurzame ontwikkeling ervaar ik die krachten ook in mezelf. Hoe we hier mee omgaan bepaalt het verloop van ons leven, daarom wil ik dit verhaal graag met u delen.

Een Cherokee verhaal
Een oude Cherokee leert zijn kleinzoon over het leven:

“In mij is een gevecht bezig”, zegt hij tegen de jongen. “Het is een vreselijk gevecht, het gaat tussen twee wolven. De ene is de slechte – hij is boosheid, jaloezie, verdriet, spijt, hebzucht, arrogantie, zelfmedelijden, schuld, wrok, minderwaardigheid, leugens, valse trots, superioriteit, en ego.” Hij vervolgt, “De andere is de goede – hij is plezier, vrede, liefde, hoop, rust, bescheidenheid, vriendelijkheid, liefdadigheid, empathie, gulheid, waarheid, mededogen, en vertrouwen. Hetzelfde gevecht is ook in jou aan de gang, net als in ieder persoon.”

De kleinzoon dacht er een minuut over na en vroeg toen aan zijn grootvader: “Welke wolf zal er winnen?”. Misschien heb je het verhaal gehoord met dit als einde: De oude Cherokee antwoordde: “Degene die je voedt.” In de Cherokee wereld eindigt het verhaal echter als volgt:

De oude Cherokee zei eenvoudig, “Als je ze op de juiste manier voedt, zullen ze beide winnen.” En het verhaal gaat verder:

“Weet je, als je alleen de witte wolf voedt, zal de zwarte zich om elke hoek schuil houden en wachten tot ik afgeleid of zwak ben en me dan bespringen om de aandacht te krijgen die hij verlangt. Hij zal altijd boos zijn en altijd met de witte wolf vechten. Maar als ik hem erkenning geef is hij gelukkig en de witte wolf is ook gelukkig en winnen we allemaal. Want de zwarte wolf heeft veel eigenschappen – vasthoudendheid, moed, heldhaftigheid, daadkracht en grote strategische denkkracht – die ik soms nodig heb en die de witte wolf niet heeft. Maar de witte wolf heeft mededogen, zorgzaamheid, kracht en het vermogen om te herkennen wat het beste ieders belang dient.”

“Zie je jongen, de witte wolf heeft de zwarte wolf naast zich nodig. Als je er maar eentje voedt, dan verhongert de andere en beide wolven worden onbeheersbaar. Als je ze alle twee voedt en verzorgt, dan zullen ze je goed dienen en niets doen dat geen onderdeel is van iets groters, iets goeds, iets dat het leven dient. Voedt ze beide en er zal binnen in je geen gevecht meer zijn om je aandacht. En als er geen innerlijke strijd is, kun je luisteren naar de stemmen van diepe wijsheid die je in elke situatie zullen leiden in het kiezen van het juiste. Vrede, mijn zoon, is de levensmissie van de Cherokee. Een man of vrouw met innerlijke vrede heeft alles. Een man of vrouw die wordt verscheurd door innerlijke strijd heeft niets. Hoe je met de tegenstrijdige krachten in jezelf omgaat zal je leven bepalen. Of je een van de kanten verwaarloost of leiding geeft aan beide kanten.”

Dank je Sandra voor het delen van dit verhaal. Ik wens iedereen de innerlijke vrede om het juiste te kiezen voor een duurzame wereld. Voel je vrij om dit verhaal te delen met anderen.

Dr. Tonnie van der Zouwen MCM, lector Sustainable Working and Organising